Wijziging arbeidstijden werknemer door werkgever

Een werkneemster is sinds 1998 in dienst bij een assurantietussenpersoon als accountmanager bedrijven. Zij werkt 32 uur per week en is op woensdag vrij, ondanks dat zij regelmatig overwerkt. De werkneemster is in het bezit van het assurantiediploma. Op de afdeling waar de werkneemster werkt, werken nog twee personen. Eén collega werkt fulltime en is nog doende het assurantiediploma te behalen. De andere collega heeft wel het assurantiediploma, is sinds oktober 2002 in dienst en werkt op woensdag en maandag. In december 2002 heeft deze collega in haar arbeidsovereenkomst laten vastleggen, dat zij per november 2006, als haar dochter naar school gaat, op woensdag vrij wil. De twee werkneemsters die in het bezit zijn van een assurantiediploma vervangen elkaar onderling.

Als de collega een beroep op de gemaakte afspraak doet, besluit de werkgever op 4 mei 2006 de werktijden van de werkneemster zodanig te wijzigen dat zij haar vrije dag op maandag in plaats van op woensdag heeft. De werkgever motiveert dat besluit door er op te wijzen dat met de collega de afspraak is gemaakt dat zij op woensdag vrij zou mogen zijn en dat de collega op woensdag geen kinderopvang heeft, terwijl de werkneemster geen beperkingen op woensdag heeft. Bedrijfstechnisch zou het niet mogelijk zijn om beide werkneemsters op woensdag vrij te geven. De werkgever beroept zich daarbij op de Wet Financiële Diensten die voor zou schrijven dat er vanaf 1 januari 2006 tijdens openingstijden tenminste één werknemer aanwezig moet zijn met een assurantiediploma. De werkgever zelf is vaak buiten kantoor.

Als de werkneemster protesteert tegen de wijziging van haar vrije dag, dreigt de werkgever met ontslag op staande voet wegens werkweigering voor het geval zij niet vanaf 4 oktober 2006 op woensdag komt werken. Dat doet de werkneemster dan uiteindelijk onder protest, maar in kort geding vordert zij schorsing van het besluit van de werkgever. Zij voert aan dat zij bij aanvang van de overeenkomst bewust (mondelinge) afspraken met de werkgever heeft gemaakt over haar vrije dag op woensdag, om te kunnen "bijtanken" in verband met haar gezondheid. Verder komt haar huishoudelijke hulp op die dag en verzorgt zij haar vader op die dag. De werkgever betwist dat over de vrije dag op woensdag afspraken zijn gemaakt.

De kantonrechter oordeelt dat het niet uitmaakt of met de werkneemster afspraken zijn gemaakt over haar vrije dag, omdat de werkgever na al die jaren in elk geval rekening had moeten houden met de belangen van de werkneemster. De kantonrechter rekent het de werkgever aan dat hij in 2002 met de collega een afspraak heeft gemaakt voor een vrije dag met ingang van 2006, zonder rekening te houden met de belangen van de werkneemster en zonder rekening te houden met mogelijke omstandigheden die zich zouden kunnen voordoen tussen 2002 en 2006. Als steeds iemand met een assurantiediploma aanwezig moet zijn, heeft de werkgever volgens de kantonrechter een te krappe bezetting, gelet op gaten die vallen bij ziekte en vakantie. Ook betwijfelt de kantonrechter of de werknemer met het assurantiediploma steeds lijfelijk aanwezig moet zijn. Een mogelijke oplossing voor de periode totdat de derde medewerkster het assurantiediploma heeft, ziet de kantonrechter in de aanwezigheid van de collega op woensdagochtend en in de aanwezigheid van de werkgever zelf op woensdagmiddag. De kantonrechter schorst vervolgens het besluit van de werkgever totdat in een bodemprocedure is komen vast te staan of de werkneemster aan het besluit is gebonden.

werknemer een afspraak is gemaakt over de werktijden. Een werkgever moet zich immers in beginsel houden aan de gemaakte afspraken. Wel mag de werkgever bij gewijzigde omstandigheden op het werk een redelijk voorstel tot wijziging van de arbeidsovereenkomst doen, in welk geval de werknemer gehouden is daarop in beginsel positief te reageren. De wijzigingen op het werk moeten dan wel tot de wijziging van de arbeidsovereenkomst dwingen en het voorstel van de werkgever moet redelijk zijn. Is geen afspraak gemaakt over de werktijden, dan wordt de vraag of wijziging van de werktijden mogelijk is, bepaald door wat goed werkgeverschap en goed werknemerschap met zich meebrengen. In het onderhavige geval vond de kantonrechter (niet onbegrijpelijk) dat goed werkgeverschap met zich meebracht dat de werkgever niet met één werkneemster op voorhand een afspraak kon maken dat zij op woensdag vrij zou zijn, zonder daarbij de belangen van de andere werkneemster te betrekken. Wil de werkgever zo veel mogelijk vrijheid behouden om de arbeidstijden van een werknemer te wijzigen, dan doet hij er goed aan om de bevoegdheid tot wijziging van de arbeidstijden uitdrukkelijk in de arbeidsovereenkomst op te nemen. Ook dan zal de werkgever echter bij gebruikmaking van die bevoegdheid de belangen van de werknemer in zijn afweging moeten betrekken, maar de werknemer zal zich dan niet snel met succes kunnen verzetten tegen de gewijzigde arbeidstijden.