Aansprakelijkheid van werknemer voor schade aan lease-auto

Een leasemaatschappij had aan één van haar werknemers ten behoeve van de uitoefening van zijn functie een auto ter beschikking gesteld. De auto mocht ook privé worden gebruikt. In de leaseregeling is bepaald dat het eerste eigen risico van ƒ 300 per periode van twaalf maanden voor rekening van de werkgever is en dat daarop volgende eigen risico's op de werknemer zullen worden verhaald. De werknemer maakt op 1 november 1997 schade aan zijn auto bij het uitrijden van een parkeervak in een parkeergarage en op 26 november 1997 bij het inrijden van het parkeerterrein van de leasemaatschappij. In beide gevallen heeft de werknemer de bocht niet ruim genoeg genomen. Op grond daarvan verrekent de leasemaatschappij ƒ 600 met het salaris van de werknemer over de maand februari 1998. De werknemer vordert betaling van deze ƒ 600 met wettelijke verhoging, wettelijke rente en incassokosten. De leasemaatschappij verweert zich met de stelling dat sprake is van opzet of bewuste roekeloosheid van de werknemer en dat (zo dat al niet het geval is) rechtsgeldig is overeengekomen dat de werknemer de schade moet dragen, omdat de schade verzekerd is, waaraan niet afdoet dat sprake is van een eigen risico. Voor het geval deze verweren niet mochten slagen, stelt de leasemaatschappij nog dat de eerste schade tijdens privé gebruik is ontstaan zodat die schade in elk geval door haar verhaald kan worden.
De kantonrechter te Gouda honoreert alleen het laatste verweer. Opzet of bewuste roekeloosheid kan in dit geval niet worden aangenomen, omdat de leasemaatschappij onvoldoende feiten of omstandigheden heeft gesteld, die tot dat oordeel aanleiding kunnen geven. Het eigen risico is door de werknemer niet verzekerd, waardoor het ook niet op hem verhaald kan worden. Maar de tijdens privé gebruik ontstane schade kan wel worden verhaald. Uiteindelijk wijst de kantonrechter de vordering toe voor ƒ 300 met 10% verhoging en wettelijke rente over ƒ 300. De proceskosten moeten door ieder van de partijen zelf worden gedragen.

Schade kan volgens de wet alleen op de werknemer worden verhaald als die is ontstaan als gevolg van opzet of bewuste roekeloosheid van de werknemer. Dat zal niet snel het geval zijn. Een uitzondering is slechts mogelijk bij schriftelijke overeenkomst en dan nog alleen indien die schade voor de werknemer verzekerd is. Dat is volgens de kantonrechter dus niet het geval voor het bedrag van het eigen risico. Indien de schade buiten de sfeer van de arbeidsovereenkomst wordt toegebracht, gelden volgens de kantonrechter kennelijk de gewone regels van schadevergoeding, in welk geval de werknemer wel aansprakelijk kan worden gehouden voor het bedrag van het eigen risico. De uitspraak is van belang bij het opstellen van bepalingen in arbeidsovereenkomsten met betrekking tot de ter beschikking stelling van een auto. Bepalingen met betrekking tot het verhaal van schade op de werknemer zouden zich daarbij dienen te beperken tot het geval van opzet of bewuste roekeloosheid en tot het geval van schade ontstaan tijdens privé gebruik. Onvermijdelijk lijkt daarbij dan wel dat discussie mogelijk blijft over de vraag of een bepaalde schade is ontstaan tijdens privé of zakelijk gebruik.