Werkgever hoeft extra vrije dagen voor oudere werknemers niet toe te kennen

Een werkneemster van een kinderspeelzaal heeft op grond van de toepasselijke CAO recht op twee uur extra “seniorenverlof”. Vanaf 2007 heeft de werkgever deze arbeidsvoorwaarde opgeschort vanwege mogelijke strijd van de betreffende CAO-bepaling met de Wet gelijke behandeling op grond van leeftijd bij arbeid. In de CAO die vanaf 2008 gaat gelden komt de bepaling ook niet meer voor. De werkneemster beroept zich er op dat de betreffende CAO-bepaling algemeen verbindend is verklaard en vordert via haar vakbond de nakoming ervan bij de kantonrechter.

De kantonrechter oordeelt dat de eventuele nietigheid van de CAO-bepaling wegens strijd met een wettelijk discriminatieverbod niet wordt beïnvloed door een algemeen verbindendverklaring. De rechter moet dus de rechtsgeldigheid van de bepaling onderzoeken, en met name bezien of daarvoor een “objectieve rechtvaardiging” bestaat. Dat is het geval als sprake is van een legitiem doel (eis van legitimiteit), waarbij het verboden leeftijdsonderscheid noodzakelijk is om dat doel te bereiken in die zin dat er geen ander middel is om dat doel te bereiken dan het maken van dat verboden onderscheid (eis van subsidiariteit) en dat geen onevenredige inbreuk wordt gemaakt op het verbod van leeftijdsdiscriminatie (eis van proportionaliteit). De kantonrechter sluit zich bij die toetsing aan bij het toetsingskader voor seniorenregelingen dat is ontwikkeld door de Commissie Gelijke Behandeling. Volgens dat toetsingskader is eerder sprake van een objectieve rechtvaardiging als de seniorenregeling deel uitmaakt van een breder leeftijdsbewust personeelsbeleid. In het onderhavige geval is wel sprake van een legitiem doel (bescherming van oudere werknemers) maar gaat het slechts om deze ene maatregel terwijl niet gebleken is dat eerst gezocht is naar andere maatregelen om dat doel te bereiken die geen leeftijdsdiscriminatie opleveren. Daarom heeft de werkgever terecht de seniorenmaatregel buiten toepassing gelaten. De werknemer gaat er daardoor wel op achteruit, maar de werkgever heeft zich nu eenmaal aan de wet te houden.

Met de “seniorenregeling” wordt gedoeld op wat in de praktijk meestal “ouwe l....dagen” wordt genoemd. Dat deze al snel in strijd komen met het verbod tot leeftijdsdiscriminatie is niet nieuw. Rechterlijke uitspraken daarover zijn er echter tot nu toe niet veel, omdat werknemers er niet veel belang bij hebben om extra vakantiedagen voor oudere werknemers aan te vechten. Maar dat wordt natuurlijk anders als de werkgever, zoals hier, de regeling wil afschaffen.