Voor de uitvoering van de bouw van haar nieuwe kantoorpand heeft accountantskantoor "Veilig en Zeker" aannemersbedrijf "Alliance" in de arm genomen. Voor het storten van de vloeren heeft deze Bouwbedrijf Bonafide ingeschakeld, die voor de gewenste vloer een aannemingsovereenkomst heeft gesloten met het gespecialiseerde vloerenbedrijf "Casco". In strijd met de uitdrukkelijk gemaakte afspraken heeft Casco de werkzaamheden echter niet zelf uitgevoerd, maar laten uitvoeren door haar relatie, het bedrijf "Dubieus". Omdat Bonafide er groot belang in stelt dat er altijd gewerkt wordt volgens de regels, worden door of namens Bonafide met zeer grote regelmaat de bouwplaatsen bezocht waar zij direct of indirect personeel heeft werken. Zo ook op maandagochtend 2 juni 2008. Zij bezoekt de werkplaats, controleert het personeel en treft daar enkel voor haar bekende personen aan, van wie zij (kopieën van) identiteitsdocumenten in haar administratie heeft. Een paar uur later krijgt Bonafide echter een telefoontje van haar voorman, die mededeelt dat even daarvoor de Arbeidsinspectie een "inval" heeft gedaan op diezelfde bouwplaats en daar onbekende Belgische, Poolse, Iraanse en Roemeense werknemers heeft aangetroffen. Omdat voor de Iraanse en Roemeense werknemer de vereiste tewerkstellingsvergunning ontbreekt, krijgt Bonafide van de Arbeids-inspectie als "werkgever" van deze werknemers boetes opgelegd van in totaal € 19.000 we-gens het laten werken van deze twee illegaal tewerk gesteld werknemers. Bonafide maakt bezwaar tegen deze boetes, omdat zij van mening is dat deze volkomen ten onrechte zijn opgelegd. Zij heeft immers de werknemers niet te werk gesteld, sterker nog: zij was van de aanwezigheid van deze werknemers niet eens op de hoogte en heeft deze bij haar eigen controle ook niet aangetroffen. Zij is van mening dat haar dan ook niet verweten worden dat deze werknemers werkzaamheden hebben verricht. Evenmin kan zij, althans naar haar mening, als werkgever worden aangemerkt zodat er ook geen grond is om haar deze boetes op te leggen. Het bezwaar van Bonafide wordt door de Arbeidsinspectie echter ongegrond verklaard en de opgelegde boetes worden onverkort gehandhaafd.
Bonafide laat het er niet bij zitten en gaat in beroep bij de rechtbank. Die vernietigt de beslis-sing van de Arbeidsinspectie, omdat volgens vaste jurisprudentie in gevallen waarin sprake is van het volledig ontbreken van verwijtbaarheid afgezien moet worden van boeteoplegging. De rechtbank oordeelt dat op grond van de Wet Arbeid Vreemdelingen (WAV) de arbeidsinspectie op zichzelf wel gerechtigd was een boete op te leggen omdat Bonafide (evenals overigens alle andere schakels in de bovengenoemde keten) als werkgever in de zin van de WAV kon worden aangemerkt. Voor Bonafide maakt de rechtbank echter een uitzondering omdat zij aannemelijk kon maken dat zij altijd de bedrijfsgegevens van de ondernemingen waarmee zij in zee ging controleerde, het betalingsgedrag van deze ondernemingen controleerde bij Kamer van Koophandel, Belastingdienst en UWV, bouwplaatsen controleerde, zorg droeg voor juiste administratie van identiteitsbewijzen bij haarzelf en haar onderaannemers, fysieke controles uitvoerde en bij eventuele twijfel zelfs contact opnam met de Vreemdelingendienst. Op grond van al deze inspanningen meende de rechtbank dat Bonafide aannemelijk heeft gemaakt dat zij al hetgeen heeft gedaan dat redelijkerwijs mogelijk was om de geconstateerde overtredingen te voorkomen. In een dergelijk geval is er sprake van een volledig ontbreken van verwijtbaarheid en moet van boeteoplegging afgezien moeten worden.
Rechtbank Alkmaar, sector bestuursrecht, zaaknummer 07/1477 WAV, 25 juni 2008
Op grond van de WAV moet voor het tewerkstellen van vreemdelingen een tewerkstellings-vergunning worden aangevraagd. Voor het laten werken zonder tewerkstellingsvergunning kan de Arbeidsinspectie een boete van € 8.000 opleggen per aangetroffen illegale werknemer en ook nog eens € 1.500 wegens overtreding van de identificatieplicht die is opgenomen in de WAV. Zowel de Iraanse als Roemeense werknemer worden als vreemdeling aangemerkt op grond van de WAV, reden waarom een boete is opgelegd van in totaal € 19.000. Op grond van de WAV wordt een partij al snel als werkgever aangemerkt. Dat is namelijk al het geval indien men in de uitoefening van een ambt, een beroep of een bedrijf een ander arbeid laat verrichten. Daarbij is dus betaling, een gezagsverhouding of zelfs wetenschap van het aanwezig zijn en werken van de vreemdelingen niet vereist. Dat betekent dat op grond van dit zeer ruime werkgeversbegrip Bonafide inderdaad als werkgever moet worden aangemerkt. Bonafide ontsprong alleen de dans omdat zij er echt alles aan gedaan had wat mogelijk was om nakoming van de WAV te bewerkstelligen en haar dus werkelijk helemaal niets viel te verwijten.
Op grond van de WAV wordt dus al heel snel werkgeverschap aangenomen. Er zijn heel veel inspanningen nodig om te bewerkstelligen dat een eventueel opgelegde boete wordt vernietigd, aangezien dat alleen het geval is bij het volledig ontbreken van verwijtbaarheid. Het is dus zaak om in dergelijke gevallen er boven op te zitten en goed de vinger aan de pols te houden.
maart 2009