Door de Wet arbeidsmarkt in balans is het verschil tussen
vaste contracten en flexibele contracten verkleind. Ondernemers die de
flexibele contracten te duur vinden en nog steeds geen vaste contracten willen
sluiten, hebben op dit moment nog de mogelijkheid om op basis van een
overeenkomst van opdracht of een overeenkomst van aanneming van werk te werken
met "zelfstandigen”. De regering is tot nu toe niet in staat gebleken om nieuwe
wettelijke maatregelen te treffen ter bestrijding van schijnzelfstandigheid. De
belastingdienst handhaaft nog steeds slechts uitsluitend in gevallen van
evidente kwaadwilligheid en bij het niet opvolgen van instructies. En de arbeidskrachten
zelf maken in de praktijk nauwelijks gebruik van de mogelijkheid die zij hebben
om eventuele rechten die gebaseerd zijn op het bestaan van een
arbeidsovereenkomst te effectueren.
Inmiddels slaagt het FNV er echter steeds vaker in om de
rechter op grond van het bestaande arbeidsrecht uitspraken te laten doen
waardoor grote groepen arbeidskrachten onder de werking van het arbeidsrecht
worden gebracht. Eerder behaalde het FNV successen in procedures over de maaltijdbezorgers
van Deliveroo en de postpakketsorteerders van PostNL. Inmiddels heeft het FNV
nieuwe succes gehaald in procedures over de taxichauffeurs van Uber en de
schoonmakers van Helpling.
Ondernemers
die gebruik maken van de diensten van arbeidskrachten op basis van een andere overeenkomst
dan een arbeidsovereenkomst, lopen echter nog een risico dat tot heden toe te weinig
belicht wordt. Indien namelijk later alsnog wordt vastgesteld dat de
betreffende arbeidskrachten werknemers zijn en als zij op grond daarvan recht
hebben op pensioen, dreigt voor de ondernemer dat hij met terugwerkende kracht
pensioenpremies moet betalen.