Moet de werkgever bestaande functies aanpassen om passende arbeid te kunnen aanbieden aan een arbeidsongeschikte werknemer?

Een werkgever hoeft geen werk bij andere werknemers weg te halen, uitsluitend om passende arbeid te kunnen aanbieden aan een werknemer die arbeidsongeschikt is voor zijn eigen werk.

Bij een installatiebedrijf werkt al sinds 1975 een installatiemonteur. Deze installatiemonteur is op 26 januari 2015 ziek uitgevallen voor zijn werk. In zijn schouder is artrose vastgesteld. Vanaf begin 2016 verricht de werknemer aangepast, lichter werk gedurende 16 uur per week. Als op 23 januari 2017 de periode van 104 weken eindigt waarin het installatiebedrijf het loon van de werknemer tijdens ziekte moet doorbetalen, stelt het UWV bij een WIA-keuring vast dat de werknemer minder dan 35% arbeidsongeschikt is. Hij krijgt daarom geen WIA-uitkering. Het installatiebedrijf blijft hem dan lichtere werkzaamheden aanbieden, met name werk met betrekking tot centrale verwarmingsinstallaties. Dit werk neemt doorgaans in het voorjaar af. In het verleden werd de werknemer dan ingezet voor werk met betrekking tot zonnepanelen, maar dit werk is voor de werknemer te zwaar. Na een mededeling in maart 2017 betaalt de werkgever alleen nog het loon door over de uren waarop werk met betrekking tot centrale verwarmingsinstallaties kan worden aangeboden. De werknemer vordert daarop bij de kantonrechter zijn volle loon, stellend dat hij zich volledig beschikbaar heeft gehouden voor arbeid.
De kantonrechter stelt allereerst vast dat tot de arbeid van de werknemer ook het werk met betrekking tot de zonnepanelen behoorde en dat hij tot dat werk niet meer in staat is. De werknemer is daardoor niet in staat tot het verrichten van zijn eigen werk in volle omvang en dus nog arbeidsongeschikt. Omdat de loondoorbetalingsverplichting van de werkgever na 104 weken is geëindigd, is de werkgever alleen nog verplicht om loon te betalen indien passende arbeid voor de werknemer beschikbaar is. De werknemer had ook nog gesteld dat het beschikbare lichte werk, gelet op zijn hoge anciënniteit, als eerste aan hem zou moeten worden aangeboden. Daar is de kantonrechter het echter niet mee eens. Volgens de kantonrechter kan van een werkgever niet worden verwacht dat hij de functies van andere werknemers aanpast en/of werkzaamheden bij hen weghaalt, uitsluitend om passende arbeid te kunnen aanbieden aan een arbeidsongeschikte werknemer. De loonvordering van de werknemer wordt daarom afgewezen.

In de wet is niet uitdrukkelijk bepaald hoe ver de verplichting van de werkgever tot het aanbieden van passende arbeid in zijn eigen onderneming gaat. In de “Beleidsregels beoordeling poortwachter” van het UWV staat wel dat van de werkgever organisatorische aanpassingen kunnen worden verlangd en dat het aan de werkgever is om aan te tonen dat aanbieding van een bepaalde functie niet redelijkerwijs van de werkgever kan worden verlangd. En in de “Werkwijzer Poortwachter” van het UWV staat dat van de werkgever niet kan worden verwacht andere werknemers te ontslaan, maar dat wel tijdelijke dienstverbanden en arbeidsplaatsen die door uitzendkrachten en dergelijke worden bezet voor de werknemer beschikbaar moeten worden gemaakt. Aanpassing van dienstroosters en herverdeling van taken kunnen volgens deze Werkwijzer van de werkgever worden verlangd als dit de arbeidsorganisatie niet te ernstig verstoort. Ook stelt de Werkwijzer dat een inventarisatie moet plaatsvinden van geschikte, of geschikt te maken, werkzaamheden op functie- en taakniveau. Tenslotte: de wet maakt ontslag van een langdurig arbeidsongeschikte werknemer mogelijk als de werknemer niet meer in staat is de bedongen arbeid in aangepaste vorm te verrichten en eist verder dat herplaatsingsmogelijkheden moeten worden onderzocht. Daarbij gaat het echter om functies en niet om taken of delen van functies. Het afsplitsen van te belastende werkzaamheden uit het takenpakket van de werknemer, kan op grond daarvan in beginsel van de werkgever worden verlangd, het overhevelen van taken of werkzaamheden van andere werknemers echter niet. Dat zou ook al snel leiden tot een situatie waarin de andere werknemers onevenredig zwaar zouden worden belast.