Ontslag op staande voet wegens overtreding controlevoorschriften ziekteverzuim

Tussen een supermarkt en één van zijn werknemers bestaat een geschil over de vraag of de werknemer op staande voet kon worden ontslagen wegens het zonder bericht en zonder geldige reden niet verschijnen op het werk.

De werknemer zegt op 5 februari 2001 ziek naar huis te zijn gegaan wegens knieklachten. Hij stelt dit gemeld te hebben bij zijn verkoopmanager. Later stelt hij dit ook gemeld te hebben bij een andere leidinggevende. Bij een vorige ziekte zou hij al gemeld hebben dat hij tijdens ziekte bij zijn ouders verblijft.

De supermarkt betwist dat de werknemer zich ziek gemeld heeft en stelt dat de verkoopmanager bij wie de ziekmelding zou hebben plaatsgevonden zelf van 5 tot en met 7 februari 2001 ziek was. De supermarkt zegt vele malen geprobeerd te hebben de werknemer op zijn mobiele telefoon te bereiken, en dat op9 februari 2001 (toen het uiteindelijk lukte telefonisch contact te krijgen) is afgesproken dat hij zich op 12 februari 2001 weer zou melden. Toen dat vervolgens niet gebeurde, zegt de supermarkt weer vele malen tevergeefs geprobeerd te hebben telefonisch contact te krijgen, waarna een aangetekende brief is verzonden. Pas nadat ook daarop een reactie binnen de gestelde termijn uitbleef is de werknemer bij brief van 12 maart 2001 op staande voet ontslagen.

De controlevoorschriften ziekteverzuim van de supermarkt schrijven voor dat een werknemer zich ziek dient te melden bij de werkgever, dat hij, behoudens artsenbezoek en dergelijke, thuis moet blijven en dat hij een wijziging in zijn verblijfadres binnen 24 uur aan zijn werkgever moet melden.

Achtereenvolgens moeten de kantonrechter, de rechtbank en de Hoge Raad oordelen over de rechtsgeldigheid van het ontslag op staande voet. Kantonrechter en rechtbank zijn van mening dat het ontslag op staande voet rechtsgeldig is. De rechtbank overweegt daarbij dat de werknemer, zo hij al ziek was, thuis had moeten blijven of aan de supermarkt had moeten melden waar hij verbleef. Een mededeling tijdens een vorige ziekte is daarvoor onvoldoende. De werknemer heeft niet gesteld daartoe wegens ziekte verhinderd te zijn. De supermarkt mocht er om dezelfde reden van uitgaan dat de werknemer de aan zijn huisadres verzonden post zou lezen. Ook verwijt de rechtbank de werknemer niet zelf contact met de supermarkt te hebben opgenomen. De Hoge Raad laat in cassatie het vonnis van de rechtbank in stand.

Voor het geval een werkgever betwijfelt of, dan wel betwist dat, een werknemer ziek is, geeft de wet de werkgever de mogelijkheid de loondoorbetaling op te schorten, totdat alsnog vast komt te staan dat de werknemer ziek is. De werkgever kan dat alleen doen als redelijke, schriftelijke voorschriften ter controle van het ziekteverzuim zijn overtreden, en hij dient dat dan onverwijld nadat het vermoeden is gerezen dat de werknemer niet ziek is, aan de werknemer mede te delen. Vanwege het bewijs verdient het aanbeveling dat schriftelijk te doen. Ontslag op staande voet als gevolg van de overtreding van de controlevoorschriften is dus in beginsel een te ver gaande sanctie. Eerder al heeft de Hoge Raad echter geoordeeld dat een ontslag op staande voet toch mogelijk is, als sprake is van bijkomende omstandigheden. Het bovenstaande geval levert daarvan een voorbeeld. De vele pogingen van de supermarkt om de werknemer te bereiken en de ruime gelegenheid voor de werknemer om zijn verhaal te komen vertellen, vormen in dit geval de noodzakelijke bijkomende omstandigheden.