Wet Arbeid en Zorg

Uitspraak

nieuw evenwicht tot stand te brengen tussen de taken die een werknemer in het kader van de arbeidsovereenkomst heeft en zorgtaken die de werknemer in de privÈ-sfeer heeft. Daartoe is een aantal nieuwe verlofvormen ingevoerd. Omdat de regels ook voor ambtenaren gelden, zijn zij niet in het Burgerlijk Wetboek ondergebracht, maar in een afzonderlijke wet. Een aantal bestaande verlofvormen is min of meer ongewijzigd in de Wet Arbeid en Zorg ondergebracht: het politiek verlof (voor deelname in bijvoorbeeld gemeenteraden), het ouderschapsverlof en de Wet financiering loopbaanonderbreking.Nieuwe verlofvormen zijn:

• adoptieverlofHet adoptieverlof is verlof zonder behoud van loon, maar de werknemer die er gebruik van maakt kan een uitkering ter grootte van 100% van het dagloon krijgen uit het Algemeen Werkloosheids-fonds. Het verlof geldt voor ouders die een kind adopteren of duurzaam als pleegkind in hun gezin opnemen. Het verlof geldt voor een periode van vier aaneengesloten weken, dat moet worden opgenomen in een tijdvak van achttien weken, dat aanvangt op de dag twee weken voor de adoptie. Bij gelijktijdige adoptie van meer kinderen geldt het recht slechts ÈÈn maal. Het verlof moet drie weken voor de ingangsdatum worden aangemeld onder bijvoeging van adoptiedocumenten.
• calamiteiten- en ander kort verzuimverlofHier gaat het om betaald verlof gedurende een korte naar billijkheid te berekenen tijd. Recht erop bestaat in geval van zeer bijzondere persoonlijke omstandigheden waaronder in elk geval de bevalling van de echtgenote of partner en het overlijden en de lijkbezorging van een huisgenoot of van een familielid in rechte lijn (ouders, kinderen) of tot in de tweede graad van de zijlijn (broers en zussen). Ook geldt het verlof voor de vervulling van wettelijke verplichtingen, waarvoor de wet geen geldelijke vergoeding toekent en die niet in eigen tijd kunnen gebeuren (zoals de uitoefening van het actief kiesrecht en het doen van aangifte van geboorte of overlijden). Deze verlofvorm bestond al. Nieuw is wel dat tijdens de behandeling in de kamer is gemeld dat de verlofvorm ook zou kunnen gelden in geval van plotselinge ziekte van een kind of reparatie van waterleiding of riolering.
• kraamverlofKraamverlof is betaald verlof wegens de bevalling van echtgenote of partner. Het verlof geldt gedurende twee aaneengesloten dagen waarop normaal gewerkt wordt (dus niet: kalenderdagen en ook niet (denk aan parttimers!): werkdagen). Het moet worden opgenomen in een tijdvak van vier weken dat aanvangt op de eerste dag dat het feitelijk kind op hetzelfde adres als de werknemer komt te wonen.
• kortdurend zorgverlofHet kortdurend zorgverlof is verlof met behoud van 70% van het loon (minimaal 100% van het minimumloon) geldend voor de noodzakelijke (!) verzorging in verband met ziekte van echtgenote of partner, inwonend kind of ouder. Het recht bestaat gedurende in totaal maximaal twee maal de wekelijkse arbeidsduur per achtereenvolgende periode van twaalf maanden. De werkgever kan het verlof weigeren indien hij daarbij een zodanig zwaarwegend bedrijfsbelang heeft dat het belang van de werknemer daarvoor naar redelijkheid en billijkheid moet wijken. Voor de doorbetaling van het loon zijn werkgevers voor de helft gecompenseerd middels een algemene lastenverlichting, maar de werkgever die geen verlof verleent profiteert daarvan net zo hard als de werkgever die wel verlof verleent, zodat het verlof zal worden ervaren als verlof (voor 70%) op kosten van de werkgever.

Bij CAO, maar ook bij regeling met de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging kan van de wettelijke regelingen inzake het calamiteiten- en ander kort verzuimverlof, het kraamverlof en het kortdurend zorgverlof worden afgeweken.De bedoeling is om op termijn ook de Wet Aanpassing Arbeidsduur in de Wet Arbeid en Zorg onder te brengen.

Commentaar

Het grote aantal verlofvormen oogt enigszins bedenkelijk. Bedacht dient echter te worden dat de meest uitgebreide verlofvorm (die van het kortdurend zorgverlof) op dit moment waarschijnlijk veelal ook plaats vindt in de vorm van ziekteverzuim. Voor de kamerleden is het in elk geval allemaal nog lang niet voldoende. De regering heeft moeten toezeggen om met een regeling voor langdurend zorgverlof te komen. Dat zal dan gaan gelden voor maximaal gedurende zes weken per jaar gedurende maximaal de helft van de wekelijkse arbeidsduur, waarbij op grond van de wet financiering loopbaanonderbreking een uitkering ter grootte van 70% van het minimumloon verstrekt zal gaan worden. De regeling van rouwverlof en vrijwilligersverlof wordt aan werkgevers en werknemers overgelaten.