Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA) door Tweede Kamer aangenomen

In Arbeidsrecht Actueel nummer 103 hebben wij u geïnformeerd over de inhoud van het wetsvoorstel Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA), dat op 1 januari 2006 als opvolger van de huidige WAO in werking moet treden. Inmiddels is dat wetsvoorstel door de Tweede Kamer aanvaard, net als het bijbehorende wetsvoorstel voor een invoeringswet. De Eerste Kamer zal na het zomerreces nog over het wetsvoorstel moeten oordelen.

In de Tweede Kamer is lang gediscussieerd (met name tussen de coalitiepartijen en de Minister) over de vraag wie het onderdeel “Regeling Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten” (WGA) zou moeten gaan uitvoeren: uitsluitend het UWV, uitsluitend private verzekeringsmaatschappijen of beiden. Uiteindelijk is de keuze toch gevallen op het systeem van de regering, dat inhoudt dat de werkgever de keuze krijgt tussen publieke uitvoering door het UWV of private uitvoering door verzekeringsmaatschappijen. Dat betekent dat werkgevers net als in de WAO de keuze krijgen tussen het betalen van gedifferentieerde premie aan het UWV of eigenrisicodragen, in welk geval het risico in de praktijk geheel of gedeeltelijk verzekerd zal moeten worden bij een verzekeringsmaatschappij.

Premiedifferentiatie wordt echter pas in 2007 ingevoerd. Ook neemt de regering in 2006 nog geen maatregelen om het (uit een verschillend financieringssysteem voortvloeiend) verschil tussen de publieke en private verzekeringspremie weg te nemen. De regering zal dat in 2007 wel doen, om eerlijke concurrentie tussen het UWV en verzekeringsmaatschappijen mogelijk te maken. De wijze waarop die compensatie wordt gegeven moet in 2006 nog nader worden bepaald. Het eigenrisicodragen is voorlopig beperkt tot de eerste vier (oorspronkelijk: tien) jaar van de WGA-uitkering. In 2006 zal nog nader worden besloten of het mogelijk wordt om (voor nieuwe gevallen) voor meer jaren eigenrisicodrager te worden. Alleen grote werkgevers kunnen in 2006 al eigenrisicodrager worden. Voor kleine werkgevers wordt dat pas in 2007 mogelijk.

Hoewel privaat verzekeren als gevolg van een ander financieringssysteem (zeker in een aanvangsfase) duurder is dan publiek verzekeren, kan het voor veel werkgevers aantrekkelijk zijn om eigenrisicodrager te worden. Publieke en private verzekering dekken wel dezelfde risico’s, maar omdat het om twee heel verschillende vormen van verzekeren gaat en omdat de wijze van premiestelling heel verschillend is, zullen er ook zonder compensatie voor de (in het algemeen) duurdere private verzekering veel werkgevers zijn waarvoor privaat verzekeren voordeliger is dan publiek verzekeren. De WAO kent sinds de wet Pemba ook de keuze tussen publiek en privaat verzekeren en in de loop der jaren is het aantal eigenrisicodragers fors toegenomen, terwijl ook onder de WAO privaat verzekeren in het algemeen duurder was dan publiek verzekeren en terwijl ook onder de WAO geen compensatie wordt gegeven voor de in beginsel hogere private verzekeringspremie. Wie besluit eigenrisicodrager te worden, heeft er belang bij dat zo snel mogelijk te doen. De WGA-uitkeringen van de werknemers die al arbeidsongeschikt zijn vóór de ingangsdatum van het eigenrisicodragen (maar na 1 januari 2004) moeten door de eigenrisicodrager zelf worden betaald, terwijl een verzekeringsmaatschappij dat risico maar in een zeer beperkt aantal gevallen zal willen dekken. Hoe langer gewacht wordt met een overstap naar eigenrisicodragen, hoe groter het risico is dat WGA-uitkeringen van reeds arbeidsongeschikt geworden werknemers zelf moet worden betaald. Ook overigens kan een snelle overstap naar eigenrisicodragen voordelig zijn. Wat dat betreft zijn kleine werkgevers in het nadeel, omdat zij in 2006 nog geen eigenrisicodrager kunnen worden. Grote werkgevers die al in 2006 eigenrisicodrager willen worden, dienen de aanvraag daartoe uiterlijk op 28 december 2005 bij het UWV in te dienen.