Werkgever niet aansprakelijk voor schade wegens ongeval tijdens bedrijfssportdag

Een in 1954 geboren werknemer is sinds 1 januari 1999 in dienst van Spaar Select als management trainee. Op 28 augustus 1999 heeft Spaar Select een bedrijfssportdag georganiseerd, waaraan de werknemer heeft deelgenomen. Op 12 mei 2000 is de werknemer arbeidsongeschikt geworden. Hij heeft zijn werkzaamheden sindsdien niet meer hervat. Bij de kantonrechter vordert de werknemer van Spaar Selecht schadevergoeding, stellend dat sprake is van een bedrijfsongeval dat hem tijdens de sportdag overkomen is. De kantonrechter wijst de vorderingen af en de werknemer gaat in hoger beroep bij het Gerechtshof, waarbij hij zich er over beklaagt dat de kantonrechter hem niet in staat heeft gesteld te bewijzen dat hem tijdens de bedrijfssportdag een ongeval is overkomen en dat de kantonrechter ten onrechte heeft geoordeeld dat de sportdag een vrijwillig karakter droeg. De werknemer stelt dat de sportdag een verplichtend karakter had, omdat alle vestigingsmanagers en trainees aanwezig waren en omdat hij als coach was ingedeeld.

Het hof gaat er veronderstellenderwijs van uit dat de werknemer tijdens de bedrijfssportdag een ongeval is overkomen en onderzoekt of Spaar Select als werkgever aansprakelijk is voor de schade die de werknemer dientengevolge lijdt. Het hof onderzoekt daartoe eerst de werking van de wetsbepaling die op de werkgever een zorgverplichting legt voor het veilig inrichten van werklokalen en werktuigen. Die verplichting is nauw verbonden met de zeggenschap die de werkgever heeft over de werkplek en met de bevoegdheid de werknemer aanwijzingen te geven over de wijze van uitoefening van zijn werkzaamheden. Die bevoegdheid en zeggenschap had Spaar Select (die de organisatie van de sportdag had uitbesteed aan een professioneel evenementenbureau) tijdens de bedrijfssportdag niet, omdat die buiten werktijd en buiten kantoor werd georganiseerd, omdat het een recreatieve activiteit was voor de medewerkers en hun gezinnen en omdat deelname facultatief was (terwijl ook een groot aantal medewerkers niet heeft deelgenomen). Op deze grond was Spaar Select dan ook volgens het hof niet aansprakelijk.
Het hof onderzoekt vervolgens of Spaar Select toch gehouden is tot schadevergoeding op grond van goed werkgeverschap. Dat is volgens het hof slechts in bijzondere omstandigheden het geval. Het niet-verplichte karakter van deelname brengt volgens het hof met zich mee dat dergelijke bijzondere omstandigheden zich niet voordoen. Dat de werknemer zich als aankomend vestigingsmanager moreel verplicht voelde aan het evenement deel te nemen, doet daaraan niet af. De werknemer had ook dan kunnen afzien aan deelname van onderdelen van het programma.

In dit geval liep het voor de werkgever goed af. De uitkomst van de procedure werd echter sterk beïnvloed door het oordeel dat deelname aan de bedrijfssportdag facultatief was (blijkend uit het feit dat slechts 27 van de 76 vaste medewerkers en 5 van de zes managementleden deelnamen). In andere omstandigheden kan dat oordeel wel eens heel anders uitvallen, zoals onlangs een accountantskantoor moest ervaren dat aansprakelijk was voor de schade voor letsel dat een werknemer tijdens een ballonvaart opliep. Het sluiten van een ongevallenverzekering (eventueel als onderdeel van een reisverzekering) is dan ook zeer aan te bevelen.