Krantenbezorger werkzaam op basis van arbeidsovereenkomst?

Omdat een krantenbezorger op grond van zijn contract niet verplicht was de overeengekomen werkzaamheden persoonlijk te verrichten, was geen sprake van een arbeidsovereenkomst.

Een uitgever van kranten maakte sinds 1987 gebruik van de diensten van een bezorger. Met hem was een overeenkomst gesloten, waarin uitdrukkelijk was bepaald dat geen sprake was van een arbeidsovereenkomst maar van een overeenkomst van opdracht. Bij afwezigheid wegens ziekte of vakantie diende de bezorger zelf voor vervanging te zorgen. Het was hem ook toegestaan om zich overigens bij de uitvoering van zijn werkzaamheden door een ander te laten vervangen. Op de betaling aan de bezorger werden door de uitgever wel loonbelasting en premies werknemersverzekeringen ingehouden, omdat sprake was van een fictieve dienstbetrekking (een arbeidsverhouding die voor de heffing van loonbelasting en premies werknemers gelijkgesteld is met een arbeidsovereenkomst). Als de uitgever na maart 2013 niet meer betaalt voor de bezorgwerkzaamheden (de reden daarvoor blijkt niet uit de uitspraak), vordert de bezorger doorbetaling van loon, stellend dat sprake is van een arbeidsovereenkomst.
De kantonrechter wijst deze vordering echter af. De aanduiding in de overeenkomst dat sprake is van een overeenkomst van opdracht en geen arbeidsovereenkomst, laat volgens de kantonrechter niets aan duidelijkheid te wensen over. Ook de inhoud van de overeenkomst maakt volgens de kantonrechter duidelijk dat geen sprake is van een verplichting tot persoonlijke arbeidsverrichting, vanwege de mogelijkheid zich zonder toestemming van de uitgever te laten vervangen. De omstandigheid dat de werkgever loonbelasting en premies werknemersverzekeringen heeft ingehouden, maakt niet dat sprake is van een arbeidsovereenkomst. Voor het aannemen van een arbeidsovereenkomst is dit geen relevant element.

Het is zeer wel mogelijk dat de overeenkomst met de bezorger van kranten geen arbeidsovereenkomst is vanwege het ontbreken van de verplichting tot persoonlijke arbeidsverrichting. De kantonrechter toetst het bestaan van de verplichting tot persoonlijke arbeidsverrichting in dit geval echter slechts aan de tekst van de overeenkomst. Op grond van de jurisprudentie van de Hoge Raad zou echter ook moeten blijken dat de uitvoering van de overeenkomst in overeenstemming is geweest met deze bepalingen. Mogelijk had de krantenbezorger op dat punt geen verweer gevoerd en kwam de kantonrechter daaraan in deze zaak daarom niet toe. Gelet op de duur en omvang van de arbeidsverhouding, was echter een omkering van de bewijslast van toepassing. Het was aan de uitgever om te bewijzen dat geen sprake was van een arbeidsovereenkomst, in welk geval het aan de uitgever was om te stellen en in geval van betwisting te bewijzen dat ook in de praktijk niet steeds persoonlijke arbeidsverrichting plaatsvond.