Inwerkingtreding wijziging Arbeidsomstandighedenwet

Bronnen:

• Wet van 25 januari 2017, houdende wijziging van de Arbeidsomstandighedenwet in verband met de versterking van de betrokkenheid van de werkgevers en werknemers bij de arbodienstverlening, de preventie in het bedrijf of de inrichting van de werkgever en de randvoorwaarden voor het handelen van de bedrijfsarts, en enige andere wijzigingen, Staatsblad 2017, nummer 22
• Besluit van 8 juni 2017 tot wijziging van het Arbeidsomstandighedenbesluit in verband met het stellen van regels aan de raadpleging van een andere bedrijfsarts en de klachtenprocedure en enkele andere wijzigingen, alsmede tot wijziging van het Besluit klachtenbehandeling aanstellingskeuringen in verband met de financiering van de commissie, Staatsblad 2017, nummer 255
• Besluit van 8 juni 2017 tot vaststelling van het tijdstip van inwerkingtreding van de Wet van 25 januari 2017, houdende wijziging van de Arbeidsomstandighedenwet in verband met de versterking van de betrokkenheid van de werkgevers en werknemers bij de arbodienstverlening, de preventie in het bedrijf of de inrichting van de werkgever en de randvoorwaarden voor het handelen van de bedrijfsarts, en enige andere wijzigingen (Stb. 2017, 22), Staatsblad 2017, nummer 254 

---

In een wet van 25 januari 2017 wordt de Arbeidsomstandighedenwet gewijzigd. Deze wijziging heeft ten doel om de positie van de bedrijfsarts te versterken.

Zo wordt bepaald dat de bedrijfsarts steeds het recht zal hebben om elke arbeidsplaats in het bedrijf te bezoeken. Ook moet de bedrijfsarts een klachtenprocedure hebben en krijgt hij het recht om met het medezeggenschapsorgaan (meestal de ondernemingsraad) overleg te voeren. Verder moeten met de bedrijfsarts zijn gemaakt over zijn betrokkenheid bij het voorkomen, signaleren en waar mogelijk  behandelen van beroepsziekten en beroepsgebonden aandoeningen, inclusief een  vertaling naar een preventieve aanpak voor het bedrijf. De belangrijkste wijziging voor de praktijk is echter dat voor de werknemer de mogelijkheid wordt gecreëerd om een second opinion te vragen van een andere bedrijfsarts. Die mogelijkheid moet worden vastgelegd in de overeenkomst tussen de werkgever en de bedrijfsarts of arbodienst.

Het Koninklijk Besluit tot inwerkingtreding van de wetswijziging is nog niet gepubliceerd, maar beoogd is dat de wetswijziging per 1 juli 2017 in werking treedt.

Inmiddels is ook het Besluit tot wijziging van het Arbeidsomstandighedenbesluit gepubliceerd, waarin de wetswijziging wordt uitgewerkt. Daardoor is nu een totaalbeeld ontstaan met betrekking tot de wijzigingen die per 1 juli 2017 in gaan. Deze wijzigingen houden het volgende in:

met betrekking tot de wijziging van de Arbeidsomstandighedenwet:

• De verplichting van de bedrijfsarts om beroepsziekten te melden (artikel 9 lid 3 Arbeidsomstandighedenwet) wordt voorzien van eenstrafbepaling waardoor het niet nakomen van die verplichting een overtreding is.
• De werkgever laat zich ook door een bedrijfsarts bijstaan ten aanzien van de consultatie met betrekking tot gezondheidskundige vraagstukken in verband met arbeid anders dan de advisering bij de begeleiding van werknemers die door ziekte niet in staat zijn om hun arbeid te verrichten (artikel 14 lid 1 onder c Arbeidsomstandighedenwet).
• Bij de uitvoering van:

o      de toetsing van de risico-inventarisatie en –evaluatie;
o      de advisering bij de begeleiding van door ziekte arbeidsongeschikte werknemers en de re-integratie;
o      het periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek;
o      de aanstellingskeuring;
o      de consultatie met betrekking tot gezondheidskundige vraagstukken;moet:
o      er een doeltreffende toegang tot de bedrijfsarts geregeld zijn (artikel 14 lid 2 onder e Arbeidsomstandighedenwet);
o      de bedrijfsarts in de gelegenheid zijn om iedere arbeidsplaats in het bedrijf van de werkgever te bezoeken (artikel 14 lid 2 onder f Arbeidsomstandighedenwet);
o      de bedrijfsarts, behoudens zwaarwegende omstandigheden, op verzoek van de werknemer zo snel mogelijk een andere bedrijfsarts raadplegen (second opinion artikel 14 lid 2 onder g Arbeidsomstandighedenwet) in verband met een advies betreffende:

de advisering bij de begeleiding van door ziekte arbeidsongeschikte werknemers en de re-integratie;
het periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek;
de aanstellingskeuring;
de consultatie met betrekking tot gezondheidskundige vraagstukken;

o      de bedrijfsarts een adequate klachtenprocedure hebben (artikel 14 lid 2 onder h Arbeidsomstandighedenwet);
o      de bedrijfsarts nauw samenwerken met de preventiemedewerkers van de werkgever (als bedoeld in artikel 13 lid 1 Arbeidsomstandighedenwet) en met de ondernemingsraad, personeelsvertegenwoordiging of (bij ontbreken daarvan) de belanghebbende werknemers betreffende maatregelen gericht op een zo goed mogelijk arbeidsomstandighedenbeleid (artikel 14 lid 2 onder i Arbeidsomstandighedenwet);
o      moet de bedrijfsarts adviseren over preventieve maatregelen betreffende het algemeen arbeidsomstandighedenbeleid (als bedoeld in artikel 3 lid 1 van de Arbeidsomstandighedenwet) (artikel 14 lid 2 onder j Arbeidsomstandighedenwet).

• In de overeenkomst tussen de arbodienst en de werkgever betreffende:

o      de melding van beroepsziekten (artikel 9 lid 3 Arbeidsomstandighedenwet);
o      preventie en bescherming (artikel 14 en 14a Arbeidsomstandighedenwet);wordt vastgelegd op welke wijze de bedrijfsarts in het bedrijf van de werkgever met inachtneming van de professionele dienstverlening uitvoering kunnen geven aan de verplichtingen betreffende (artikel 14 lid 4 Arbeidsomstandighedenwet):
o      het toetsen van de risico-inventarisatie en -evaluatie;
o      de advisering bij de begeleiding van door ziekte arbeidsongeschikte werknemers en de re-integratie;
o      het periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek;
o      de aanstellingskeuring;
o      de consultatie met betrekking tot gezondheidskundige vraagstukken.

• Daarbij wordt bijzondere aandacht gegeven aan de wijze waarop wordt vorm gegeven aan (artikel 14 lid 5 Arbeidsomstandighedenwet):

o      de verplichting van de bedrijfsarts om beroepsziekten te melden (artikel 9 lid 3 Arbeidsomstandighedenwet);
o      de mogelijkheid van de bedrijfsarts om iedere arbeidsplaats in het bedrijf van de werkgever te bezoeken (artikel 14 lid 2 onder f Arbeidsomstandighedenwet);
o      de second opinion (artikel 14 lid 2 onder g Arbeidsomstandighedenwet);
o      de nauwe samenwerking van de bedrijfsarts met de preventiemedewerkers, de ondernemingsraad/personeelsvertegenwoordiging/ belanghebbende werknemers betreffende maatregelen gericht op een zo goed mogelijk arbeidsomstandighedenbeleid (artikel 14 lid 2 onder i Arbeidsomstandighedenwet);
o      de advisering door de bedrijfsarts over preventieve maatregelen betreffende het algemeen arbeidsomstandighedenbeleid (artikel 14 lid 2 onder j Arbeidsomstandighedenwet).

• Als een strafbaar feit (overtreding) wordt aangemerkt het niet naleven van de verplichting van (artikel 14 lid 15 Arbeidsomstandighedenwet):

o      de bedrijfsarts:

• om op verzoek van de werknemer zo snel mogelijk een andere bedrijfsarts raadplegen (second opinion);
• om een adequate klachtenprocedure te hebben;
• te adviseren over preventieve maatregelen betreffende het algemeen arbeidsomstandighedenbeleid;

o      de binnen een arbodienst werkzame deskundige personen op het gebied van de arbeidshygiëne, de veiligheidskunde en de arbeids- en organisatiekunde (artikel 2.7 Arbeidsomstandighedenbesluit):

• om samen te werken met de preventiemedewerkers en de ondernemingsraad, personeelsvertegenwoordiging of belanghebbende werknemers alsmede om dezen te adviseren, een en ander inzake maatregelen gericht op een zo goed mogelijk arbeidsomstandighedenbeleid;
• om het advies betreffende de risico-inventarisatie en –evaluatie toe te zenden aan de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging.
  

• De werknemers van een arbodienst moeten nauw samenwerken met, adviseren aan en medewerking verlenen aan de preventiemedewerkers en aan respectievelijk met de ondernemingsraad, personeelsvertegenwoordiging of belanghebbende werknemers met betrekking tot de nemen, genomen en uit te voeren maatregelen gericht op een zo goed mogelijk arbeidsomstandighedenbeleid. Het niet naleven van deze verplichting door de werknemers van een arbodienst wordt aangemerkt als een strafbaar feit (overtreding) (artikel 14a lid 4 Arbeidsomstandighedenwet).
  

met betrekking tot de wijziging van het Arbeidsomstandighedenbesluit:

• Ter zake van de second opinion geldt de volgende procedure (artikel 2.14d Arbeidsomstandighedenbesluit):

o      De werkgever draagt er zorg voor dat een werknemer de bedrijfsarts kan verzoeken om een andere bedrijfsarts te raadplegen als de werknemer twijfelt aan de juistheid van een advies van de bedrijfsarts (lid 1).
o      De andere bedrijfsarts mag niet werkzaam zijn binnen dezelfde arbodienst of binnen hetzelfde bedrijf als de eerste bedrijfsarts. In de overeenkomst met de bedrijfsarts of arbodienst wordt vastgelegd welke bedrijfsarts(en) of arbodienst(en) kunnen worden geraadpleegd. Met toestemming van de werkgever kan een andere bedrijfsarts of arbodienst worden gekozen. (lid 2)
o      Tenzij zwaarwegende omstandigheden zich daartegen verzetten (N.B.: de toelichting noemt als voorbeeld het geval van oneigenlijk gebruik van de second opinion of herhaaldelijk onnodig gebruik) schakelt de bedrijfsarts zo snel mogelijk een andere bedrijfsarts in. Indien de overeenkomst de mogelijkheid biedt voor keuze uit meerdere bedrijfsartsen of arbodienst, maakt de werknemer hieruit een keuze. (lid 3)
o      De bedrijfsarts verstrekt aan de andere bedrijfsarts alle relevante beschikbare informatie over de omstandigheden in het bedrijf van de werkgever en, voor zover de werknemer daarvoor uitdrukkelijk toestemming heeft verleend, alle relevante beschikbare informatie betreffende de werknemer. De andere bedrijfsarts kan ook zelf informatie verzamelen. (lid 4)
o      De andere bedrijfsarts bespreekt zijn advies met de werknemer, waarna de werknemer bepaalt of dit advies aan de eerste bedrijfsarts ter beschikking wordt gesteld. Als het advies van de andere bedrijfsarts aan de eerste bedrijfsarts ter beschikking wordt gesteld, deelt de eerste bedrijfsarts binnen een redelijke termijn gemotiveerd aan de werknemer mede of hij dat advies geheel of gedeeltelijk overneemt. (lid 5)
o      De eerste bedrijfsarts hervat zo nodig de begeleiding van de werknemer. Als de werknemer van mening is dat de eerste bedrijfsarts onvoldoende rekening houdt met het advies van de andere bedrijfsarts, maakt de werknemer dit aan de bedrijfsarts kenbaar, waarna de bedrijfsarts overweegt of hij de verdere begeleiding aan een andere bedrijfsarts overdraagt. De bedrijfsarts deelt zijn besluit mede aan de werkgever.

• Ter zake van de klachtenprocedure gelden voor de bedrijfsarts de volgende verplichtingen:

o      De klachtenprocedure dient voor de werknemer kenbaar te zijn (lid 2).
o      De klachtenprocedure dient een beschrijving te bevatten van de wijze waarop (lid 2):

• de procedure verloopt (ontvangen, onderzoeken en beoordelen van de klachten);
• een beslissing op de klacht was genomen;
• de uitvoering van eventuele maatregelen die naar aanleiding van de klacht worden genomen, wordt verzekerd.

o      Het onderzoek van de klacht dient zorgvuldig te worden uitgevoerd (lid 3).
o      De indiener van de klacht ontvangt de volgende mededelingen (lid 4):

• een bevestiging van de ontvangst van de klacht;
• informatie over de voortgang van de behandeling van de klacht;
• een gemotiveerde beslissing;
• de termijn waarbinnen de maatregelen worden genomen waartoe naar aanleiding van de klacht is besloten.

o      De klachtbehandeling vindt plaats door personen die niet bij de klacht zijn betrokken (lid 5).

In artikel 45 van de Arbeidsomstandighedenwet is een overgangsbepaling opgenomen die bedrijfsartsen en arbodiensten de mogelijkheid geeft om hun bestaande overeenkomsten eerst te herzien vanaf het moment waarop de looptijd daarvan eindigt, maar uiterlijk een jaar na inwerkingtreding. Nieuwe overeenkomsten moeten echter direct aan de nieuwe wettelijke voorwaarden voldoen.