Bij de wet van 25 januari 2017,
houdende wijziging van de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag en enige
andere wetten in verband met de verlaging van de leeftijd waarop men recht
heeft op het volwassenminimumloon, in verband met stukloon en meerwerk en enige
andere wijzigingen (Staatsblad 2017, nummer 24) is de wettelijke regeling ter
zake van minimumloon bij stukloon ("niet
naar tijdsruimte vastgesteld loon”) gewijzigd. Deze gewijzigde regeling is op 1 januari 2018 in
werking getreden.
Ten
aanzien van stukloon voorzag de wet in artikel 12 lid 4 WML aanvankelijk in een
regeling die bepaalde dat bij stukloon het minimumloon werd berekend op basis
van de tijd die redelijkerwijs met de uitvoering van de verrichte arbeid was
gemoeid (artikel 12 lid 6 WML). Deze regeling bemoeilijkte de handhaving
van de WML, omdat het daardoor moeilijk is aan te tonen dat (en zo ja hoeveel)
op individueel niveau onderbetaald wordt. Dat was immers afhankelijk van een in
een concreet geval moeilijk vast te stellen norm ("de tijd die redelijkerwijs
met de uitvoering van de verrichte arbeid is gemoeid”).
Het
wetsvoorstel voorzag aanvankelijk slechts in een wijziging waardoor het
minimumloon toch zou moeten worden berekend op basis van de daadwerkelijk
bestede tijd. Afspraken over stukloon zouden daarbij nog wel rechtsgeldig
zijn maar slechts effectief zijn voor zover zij uitgaan boven het minimumloon,
berekend op basis van de daadwerkelijk bestede tijd. Die bepaling werd door de
Tweede Kamer onwerkbaar geacht voor specifieke werkzaamheden zoals het bezorgen
van folders en dagbladen. De Tweede Kamer had daarom een amendement aangenomen,
waardoor van de betreffende bepaling in de wet kan worden afgeweken in
situaties waarbij de werknemer een zekere mate van vrijheid heeft om de
werkzaamheden zelf in te richten in combinatie met de omstandigheid dat de
werkgever niet of moeilijk toezicht kan houden op die werkzaamheden. Het
amendement hield in dat de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid op
verzoek van de Stichting van de Arbeid bepaalde werkzaamheden in een
bedrijfstak kan aanwijzen waarvoor, als voorheen, het minimumloon wordt
berekend op basis van "de tijd die redelijkerwijs met de uitvoering van de te
verrichten werkzaamheden is gemoeid” (de zogenaamde stukloonnorm) (artikel 12a
WML). Als een dergelijke aanwijzing door de Minister heeft plaatsgevonden kan
de werkgever met de werknemer overeenkomen dat voor de betreffende
werkzaamheden de stukloonnorm geldt (artikel 12b WML).
Aan
de totstandkoming van een aanwijzing door de Minister moet de vaststelling van
een stukloonnorm voor de betreffende werkzaamheden voorafgaan. Die stukloonnorm
moet worden vastgesteld door de Stichting van de Arbeid, waarin
werkgevers- en werknemersorganisaties zijn verenigd. Op grond van de bepaling
van artikel 12a lid 3 en 4 WML heeft de Minister van Sociale Zaken en
Werkgelegenheid echter de Regeling voorwaarden en publicatie stukloonnorm
getroffen. Deze regeling geeft de Minister de mogelijkheid om op verzoek van
uitsluitend de werkgeversorganisaties werkzaamheden aan te wijzen waarvoor een
stukloonnorm geldt, waarbij de stukloonnorm vastgesteld is door een commissie
van deskundigen. Die mogelijkheid kan de Minister gebruiken indiende werknemersorganisaties weigeren
mee te werken aan een gezamenlijk verzoek aan de Minister om tot aanwijzing van
een stukloonnorm over te gaan op gronden die geen verband houden met de
stukloonnorm op zich.
Inmiddels
is de eerste stukloonnorm door de Minister aangewezen, op gezamenlijk verzoek
van de werkgevers- en werknemersorganisaties. Het betreft de stukloonnorm voor dagbladbezorgers,
de groep waarvoor de uitzondering in de wet ook in eerste instantie was
opgenomen.
In
een besluit van 15 december 2017 wijst de Minister als werkzaamheden waarvoor
op grond van artikel 12a lid 1 van de WML een stukloonnorm geldt aan: "het
bezorgen van dagbladen en gerelateerde uitgeef producten bij abonnees of losse
verkooppunten, met uitzondering van nabezorging”. Over die nabezorging vermeldt
de Minister in de toelichting dat die sterk afwijkt van de reguliere bezorgtaak
en doorgaans niet wordt verzorgd door de dagbladbezorgers, maar door de depothouders/distributeurs.
Ook werkzaamheden ter zake van het insteken van bijlagen maken geen onderdeel
uit van de stukloonnorm. Deze werkzaamheden worden eventueel afzonderlijk
vergoed.
In
de toelichting stelt de Minister dat de dagbladbezorgers doorgaans werkzaam is
op basis van een overeenkomst van opdracht, omdat een gezagsverhouding
ontbreekt. De dagbladbezorgers zijn vrij in de inrichting van hun werkzaamheden
en kunnen bijvoorbeeld zelf het tijdstip of de tijdstippen kiezen waarop de
werkzaamheden worden verricht en ook de duur van de werkzaamheden zelf bepalen.
De opdrachtgever heeft daar maar beperkt zicht op. Voor de opdrachtgever is het
daardoor praktisch ondoenlijk om bij te houden hoeveel uur elke
dagbladbezorgers heeft gewerkt.
De
stukloonnorm zelf is gepubliceerd op de website van de Stichting van de Arbeid.
De in een concreet geval geldende norm is een combinatie van:
deaanrijdtijd: van het depot/distributiepunt naar de eerste abonnee;
de stoptijd: het totale aantal stops maal de benodigde tijd per stop,
afhankelijk van de gemiddelde afstand tussen twee stops)\;
dewijktijd: de benodigde tijd voor de route die de bezorger in de wijk
moet afleggen, afhankelijk van de gemiddelde afstand tussen twee stops.
De
stukloonnorm voor elke wijk wordt jaarlijks door de opdrachtgevers herijkt aan
de hand van de actuele stukloonnorm. Ook vindt halfjaarlijks indexatie plaats,
zoals bij het wettelijk minimumloon.
Is uw werknemer bijna twee jaar arbeidsongeschikt? Dan komen veel vragen op u af. Wilt u zeker weten dat u de juiste beslissingen neemt? Neem dan tijdig contact met ons op voor een WIA-Poort Scan!
Wilt u daarbij ook concrete adviezen ontvangen waarmee u eventueel zelf gewenste acties kunt nemen? Upgrade dan uw arbeidsrecht abonnement naar een plus- of top abonnement!