Bestuurder van stichting persoonlijk aansprakelijk
De rechtbank Assen heeft geoordeeld dat een bestuurder van een stichting persoonlijk aansprakelijk is voor het niet nakomen van de verplichtingen van de stichting.
Wat was er aan de hand?
Een particulier verkoopt zijn woning en een kookstudio aan een stichting. Die stichting wordt daarbij vertegenwoordigd door haar bestuurder. Omdat de stichting meerdere verplichtingen uit de koopovereenkomst niet nakomt, ontbindt de verkoper de koopovereenkomst en start hij een procedure tegen de stichting. De rechtbank veroordeelt daarop de stichting tot betaling van onder meer een boete.
De stichting biedt geen verhaal en wordt failliet verklaard. Daarop spreekt de verkoper de bestuurder van de stichting wegens onrechtmatige daad aan. De bestuurder zou namelijk hebben geweten of hebben moeten weten dat de stichting haar verplichtingen uit de koopovereenkomst niet zou kunnen nakomen en geen verhaal zou bieden voor schade. De verkoper vordert onder meer een voorschot van € 27.500 op de schade die in een afzonderlijke procedure nog nader moet worden vastgesteld.
De bestuurder verweert zich tegen de vorderingen en stelt dat de verkoper van aanvang af wist dat de stichting de koopsommen zou moeten financieren. Partijen hadden ook gesproken over het opnemen van een financieringsvoorbehoud in de koopovereenkomst, wat uiteindelijk niet is gebeurd omdat de verkoper in dat geval een woning die hij zelf wilde kopen, niet zou kunnen financieren. Volgens de bestuurder wist de verkoper wat voor risico hij met de stichting liep. De bestuurder stelt verder dat hij had verwacht de financiering wel rond te kunnen krijgen. Ook brengt de bestuurder naar voren dat de verkoper geen schade heeft geleden of dat dan zal moeten bewijzen.
Wat besliste de rechtbank?
De rechtbank komt tot het oordeel dat de bestuurder tegenover de verkoper onrechtmatig heeft gehandeld. De bestuurder had namelijk redelijkerwijs moeten begrijpen dat de stichting haar verplichtingen niet zou kunnen nakomen en geen verhaal zou bieden. Verder is de rechtbank van oordeel dat de verkoper aannemelijk heeft gemaakt dat hij als gevolg van de onrechtmatige daad, gepleegd door de bestuurder, schade heeft geleden. Daarom wijst de rechtbank de vorderingen van de verkoper toe.
Hoe kwam de rechtbank tot haar beslissing?
De rechtbank heeft ten behoeve van de vraag, of de bestuurder van de stichting aansprakelijk is voor schade die de verkoper lijdt door het onbetaald en onverhaald blijven van diens vordering, een door de Hoge Raad in 2006 ontwikkelde maatstaf gehanteerd. Volgens deze maatstaf is een bestuurder van een vennootschap aansprakelijk indien hij wist of redelijkerwijze behoorde te begrijpen dat de vennootschap niet aan haar verplichtingen zou kunnen voldoen en geen verhaal zou bieden en ook, indien de bestuurder zodanig onzorgvuldig heeft gehandeld dat hem van dat handelen een ernstig verwijt kan worden gemaakt.
De rechtbank heeft deze maatstaf toegepast bij beoordeling van de onderhavige zaak. De rechtbank oordeelt dat de bestuurder niet wist maar wel redelijkerwijze had behoren te weten dat de stichting haar verplichtingen niet kon nakomen en dat sprake is van een onbehoorlijke taakvervulling. Zo waren er ten tijde van het sluiten van de koopovereenkomst onvoldoende middelen, de financiering was nog niet rond en er bestond ook geen concreet vooruitzicht op het verkrijgen ervan. Dat partijen hebben gesproken over een financieringsvoorbehoud maakt dat niet anders: het voorbehoud is niet in de overeenkomst opgenomen en de bestuurder had toen een afweging moeten maken de koopovereenkomst wel of niet door te laten gaan. Bovendien heeft de bestuurder, door te accepteren dat het financieringsvoorbehoud niet in de koopovereenkomst werd opgenomen, bij de verkoper de indruk kunnen wekken dat er kennelijk geen reden bestond om te verwachten dat de financiering niet zou kunnen worden gerealiseerd.
De rechtbank oordeelt daarom dat de bestuurder een ernstig verwijt treft en persoonlijk aansprakelijk is voor het onbetaald en onverhaald blijven van de vorderingen van de verkoper.
rechtbank Assen, 26 september 2012, www.rechtspraak.nl, LJN: BY1171
Uit deze uitspraak volgt dat een bestuurder van een rechtspersoon bij het aangaan van verplichtingen namens die rechtspersoon zorgvuldig onderzoek moet doen naar de vraag of de rechtspersoon die verplichtingen ook na kan komen. Gebeurt dat niet (voldoende), dan loopt de bestuurder het risico persoonlijk aansprakelijk te worden gesteld. Laat u, voordat u met of namens een rechtspersoon overeenkomsten sluit, goed informeren over hoe risico’s zoveel mogelijk kunnen worden beperkt. Wij zullen u daarmee graag van dienst zijn.
mr. J.M. (Annemarie) Lammers-Sigterman
12 december 2012